Đến vùng đất Cần Thơ, nếu như bạn có dịp ghé thăm Phong Điền với những vườn trái cây trĩu quả, hay tham gia hoạt động dã ngoại một ngày tập làm nông dân cùng nhiều họat động như hái rau vườn, bơi thuyền và giăng lưới bắt cá… thì thật là tuyệt vời. Thêm nữa, chỉ cần bạn đừng quên ghé nhà vườn Minh Cảnh để thưởng thức món bánh hỏi – heo quay ngon tuyệt do chính nhà vườn làm ra.

Bánh hỏi là món ăn dân dã được làm từ bột gạo, thường được ăn kèm với thịt heo quay, rau thơm và nước mắm chấm hoặc nước tương chua cay. Nếu như người miền Nam thích ăn bánh hỏi có tẩm mỡ hành thì người dân miền Trung lại thích ăn bánh hỏi thoa dầu lạc hoặc dầu dừa, trộn với lá hẹ xắt nhỏ. Và dù có là loại bánh nào đi chăng nữa thì cũng chứa đựng những hương vị riêng, không hề bị trộn lẫn.

Bánh tầm bì ở Cần Thơ có một hương vị vô cùng đặc biệt: bánh luôn nóng hổi do được hấp trong một cái xững trên bếp than. Khi được tận mắt nhìn những sợi bì óng ánh tươm mỡ, thơm ngon bạn sẽ thấy phần nào dao động.

Món bánh này được tạo ra bởi hai nguyên liệu chính là bánh tầm và bì. Nếu như bánh tầm làm từ bột được pha chế có liều lượng, ép bằng khuôn rồi hấp; thì bì lại là thịt, da heo luộc mềm, lạng mỏng; sau đó đem thái thành sợi rồi trộn cùng với thính gạo, tỏi tươi băm nhuyễn, tỏi phi vàng, đường muối…

Khi thưởng thức, người ta thường bày bánh tầm bì ra đĩa với chút dưa leo, rau thơm, nước cốt dừa béo ngậy, bên trên có thêm muỗng mỡ hành và được ăn cùng với nước mắm ớt cay ngọt. Vị mềm của bánh hòa chung nước dừa, bì giòn giòn, thịt ngọt ngọt và vị thính thơm nhẹ của các loại rau đã tạo thành món ăn tuyệt vời. Đặc biệt, bánh tầm bì ăn ít thấy ngán bởi các nguyên liệu đều không quá nhiều chất.

Hội tụ không chỉ các nguyên liệu truyền thống như nếp cẩm, đậu xanh, nước cốt dừa, thịt mỡ, bánh tét Lá Cẩm Cần Thơ còn được nghệ nhân Huỳnh Thị Trọng bổ sung thêm một số thành phần hết sức bắt vị như mỡ hành, lòng đỏ hột vịt muối thịt heo.

Bánh muốn cho ngon phải lựa nếp rặt mới gói thành đòn bánh dẻo. Lá cẩm phải thật tươi vì lá úa sẽ làm cho nước cẩm xuống màu, không còn bắt mắt nữa. Thịt chọn làm nhân bánh phải là thịt tươi, ướp cho tẩm thấm… Nếu nếp không rặt, thịt không tươi sẽ làm cho khẩu vị bánh mất ngon. Khi cắt từng khoanh bánh bày ra dĩa, bạn sẽ chiêm ngưỡng một “bảng màu” cực kỳ hấp dẫn :xanh, đỏ, tím, vàng, nâu.

Ở miền Tây, người ta không gọi là “làm” bánh xèo mà là “đổ” bánh xèo. Khi đổ, người ta múc một chén bột đổ vào một chảo gang nóng bừng, nghe “xèo” một tiếng, cái tên bánh “xèo” cũng có lẽ khởi nguồn từ âm thanh vui tai ấy.

Cái hồn để làm nên mùi vị bánh xèo đặc trưng, không lẫn vào đâu được là ở phần nước chấm. Nước chấm phải được pha chế đúng kỹ thuật mới làm tôn hương vị của món ăn nóng sốt này. Bánh xèo ăn kèm với nhiều loại rau như: cải xanh, xà lách, cùng các loại rau thơm. Cũng như bánh cống, ăn bánh xèo đúng điệu phải dùng tay chứ không dùng đũa.

Bún cá vốn là món ăn nổi tiếng của miền Tây Nam Bộ, đặc biệt là ở An Giang, Kiên Giang. Nhưng ở Cần Thơ món bún cá mang nét đặc trưng riêng, vị ngọt thanh mà ai từng thưởng thức một lần sẽ khó quên.

Điểm đặc biệt nữa là bún cá Cần Thơ thường được bày trong thố nhỏ, bún được bày bên trong (sợi bún to, dai được sản xuất thủ công ở làng bún Ô Môn), bên trên là những lát cá phi lê trắng phau, chả cá vàng rượm, hành tây, rau ngò xanh tươi, nước dùng trong vắt, bốc khói nghi ngút, mùi thơm lan tỏa. Ăn kèm với bún cá là rau đắng, rau má, giá đỗ và nước mắm nhỉ nguyên chất. Vị ngọt của nước dùng, thịt cá hòa với vị béo, thơm của chả cá chiên, thêm chút đắng, hơi nhẫn của rau đắng, mùi thơm đặc trưng của rau má đã tạo nên hương vị hài hòa khiến nhiều người phải xuýt xoa khi thưởng thức.

Cá kèo còn gọi là cá bống kèo, sống ở vùng phù sa ngập mặn. Thịt cá rất sạch, đặc biệt túi mật để lại hương vị khó quên.

Sậy để nướng cá kèo nên chọn sậy non, mập và nhiều nước, cắt từng đoạn, có đầu rỗng để đưa cá vào. Cá kèo còn sống rửa sạch rồi ướp gia vị. Khi nhét cá vào sậy, chừa phần đuôi thòi ra. Cho lửa than hồng riu riu. Cách nướng trực tiếp này làm cho cá kèo mềm hơn, ngọt hơn, nhất là nước ống sậy tươm ra thấm vị ngọt và mùi thơm đặc trưng của sậy. Khi ống sậy vừa vàng, xẹp xuống nhanh là cá cũng vừa chín nhờ sức nóng của nước ống sậy tiết ra.

Miền Tây Nam Bộ với những cánh đồng lúa rộng lớn, bạc ngàn, thích hợp cho sự sinh sôi, nảy nở của các loài như: rắn, ếch, bò cạp , rắn mối, dơi, chim chóc,… trong đó phải kể đến là chuột đồng với các món ngon được chế biến như: chuột đồng quay lu, đốt rơm hum khói, Chuột nướng, chuột hấp cơm,chuột nướng mỡ chài, chuột khìa nước dừa, chuột xáo lá cách, chuột nướng chao,…,ôi chao nhiều món đến thế sao???. Mới nghe qua, hầu như mọi người đều cảm thấy e ngại và sợ sệch , song khi đã thưởng thức món ăn chế biến từ chuột đồng không ít người lại tấm tắc khen “tuyệt cú mèo”, và nếu không ai nói đó là món chuột đồng thì ai cũng nghĩ là thịt nai rừng như người miền Tây gọi là “nai đồng quê” vừa ngon vừa lạ miệng, đây là một trong những món đặc sản Miền Tây Nam Bộ.

Nguồn thức ăn chính của chuột là lúa, gạo cùng hoa màu theo các mùa, chọn những chú chuột béo múp, trước khi vặt lông nên nhúng chuột vào nước sôi để khi vặt lông dễ dàng hơn mà không bị rách da. Sau đó tiến hành làm sạch chuột, cắt móng và để ráo chuột, ướp cùng gia vị như xả, đường, bột ngọt… để ngấm khoảng 10 – 15 phút., rồi đem ra lò quay, Khoảng 20 phút sau thì lấy chuột ra, thoa mỡ lên cho da chuột bóng mướt, vàng ươm. tầm 40 phút nữa thì thịt chín vàng thơm phức, cầm miếng thịt chuột lên nếm, da giòn tan, thịt thơm và mềm. Không còn cảm giác ghê ghê như ban đầu nữa chỉ thấy thịt chuột thật là ngon. Người ăn cảm thấy mê mẩn và nhớ mãi không thôi!

Đuông Dừa là 1 loại ấu trùng của sâu. Các loại sâu trưởng thành đẻ trứng vào cây dừa, thường là đẻ vào phần củ hủ dừa, khi trứng nở ra thành con đuông, con đuông này sẽ ăn ngày ăn đêm cho thủng cây dừa và làm chết dần cây luôn.

Thông thường người ta thường ăn đuông sống, đổ nước mắm vào chén và bỏ đuông dừa vào cho nó bơi. Sau khi đuông uống no nước mắm thì lấy tay cầm chặc đầu con đuông và đưa phần đuôi vào miệng, cắn bỏ phần đầu bỏ đi.

Lưu ý khi ăn không được ăn phần đầu, nhiều con đuông lớn có càng ở đầu có thể cắn chúng ta.
Ngoài món đuông tắm nước mắm ăn sống , đuông còn có thể làm nhiều món khác nữa như:
– Đuông lăn bột chiên
– Đuông nướng
– Đuông luộc nước dừa
– Đuông hấm

Để chế biến món gà um dâu ngon, đầu bếp phải chọn nguyên liệu tươi, xử lý khéo léo. Gà để um phải là gà vườn, từ 1,1- 1,2kg/con, thịt chắc; dâu tươi nguyên, căng mọng, vừa chín tới. Gà sau khi làm sạch, ướp chút gia vị, để nguyên con rồi chiên trong chảo dầu lửa lớn. Khi gà chín vàng đều, vớt ra để ráo nguội, sau đó xé phay hoặc chặt từng miếng vừa ăn.

Dâu tươi tách vỏ, lấy ruột dâu sên với đường vàng, khi dâu đã sệt lại thì trộn với gà, nêm nếm thêm gia vị cho vừa ăn rồi bỏ lên bếp lửa nhỏ, rim gà thêm 10-15 phút.

Món ăn được bày ra trên đĩa, trang trí vài tép tỏi chiên vàng, hành tây xắt sợi, ớt lát, rau răm và vài múi dâu tươi, trông hấp dẫn, mùi thơm thoang thoảng.

Nồi lẩu ngon, phải dùng bần chín bởi bần sống sẽ làm cho nồi lẩu có vị chát. Cũng có thể biến tấu các loại thực phẩm chính để nấu lẩu bần. Tùy theo mùa, đó có thể là các loại cá da trơn như cá tra, cá ba sa, cá ngát hoặc cá điêu hồng… sang hơn khách có thể thưởng thức món lẩu bần nấu ba ba, cua đinh.

Sự hấp dẫn của lẩu bần không chỉ nằm ở cái tên “trái bần” đồng quê dân dã mà chính là hương vị rất đặc trưng của món ăn. Vị chua của lẩu bần rất thanh và dịu. Tinh tế một chút khi thưởng thức lẩu bần, người ăn còn cảm nhận ra mùi thơm dịu nhẹ của hương bần, gợi thương, gợi nhớ về “hương đồng gió nội”. Vào mùa nước nổi, rau ăn kèm với lẩu bần ngoài bông so đũa, bắp chuối hột, cọng bông súng và một số loại rau canh chua thông thường khác, khách còn được thưởng thức bông điên điển – một loại bông dân dã nên rất “hợp tình hợp cảnh”.

Nem nướng Cái Răng là món được bà con, du khách ưa chuộng nhất khi du lịch tại Cần Thơ. Tính hấp dẫn của món ăn này xuất phát từ sự tỉ mỉ, công phu trong từng giai đoạn tạo ra nó. Hơn thế nữa, giá cả nem nướng rất phải chăng nên thu hút được nhiều thực khách đến thưởng thức.

Nem được làm từ thịt heo, để được “tuyển chọn” phải là loại vừa mới, thịt như hãy còn bốc hơi nóng và đem bỏ gân, thấm cho sạch máu. Tiếp đến người ta xắt thành lát mỏng rồi đem ướp với tỏi nướng vàng, tỏi tươi băm nhỏ, nước mắm ngon cô đặc, muối, bột nêm… Khi gia vị đã thấm đều thì thêm chút đường và tiêu xay rồi cho tất cả vào cối quết.

Khi thịt quết đã dẻo, chuyển sang mầu trắng thì viên tròn vừa ăn rồi xiên vào que. Từng cục nem tròn tròn, ú ú, người ta đem xâu qua thanh tre đã được chuốt nhỏ rồi nướng lên ngọn lửa than hồng cháy dịu, đến khi thịt chín vàng đều thì thoa thêm ít mỡ hành phi thơm. Có lẽ không một ai có thể chối từ được sự cuốn hút của những viên thịt tròn tròn đỏ au, láng bóng, mướt mờ như mỡ, vàng ươm thơm nức trên lửa than hồng do sự khéo léo của người nướng mà thành.

Món trâu luộc mẻ Cần Thơ được chế biến đơn giản nhưng nếu không khéo léo thì không thể nào ngon được. Thịt trâu làm món này phải thật tươi, được cắt ngang thớ, ướp sả, tỏi, ớt, hành tây và gia vị để thấm. Nước lẩu nấu với mẻ chua đã được lọc xác, nêm nếm vừa ăn.

Khi ăn, chỉ cần nhúng thịt trâu và đồ lòng đã ướp gia vị vào nước lẩu đang sôi, chờ cho thịt chín tới. Nước chấm là cơm mẻ tán nhuyễn thêm tí muối, vẫn kèm chút sả, ớt nhưng nhờ pha chế khéo léo mà thành một món vừa nồng, vừa chua, mặn, ngọt, và cay tới hốc mũi, vừa ăn vừa hít hà nhưng chẳng có ai bỏ đũa.